Yamaç Paraşütü
GENEL TANIMI :
Yamaçparaşütü basit bir hava aracıdır. Ancak diğer hava
araçlarında olduğu gibi özenli ve karmaşık tasarımların
sonucunda oluşmuştur. İplerin uzunluğundaki küçük
farklılıklar ya da kumaşın kesimindeki bir ölçü değişikliği,
sonuçta çok iyi ya da çok kötü bir kanat ortaya çıkarabilir.
Yamaç paraşütün sabit bir yapısı yoktur ve pilotun uygun
yüksekliklerden (tepelerden, dağlardan) koşarak ya da
y
erden vinçle çekilerek havalanması prensibine dayanır.
Kubbe: Yere bir yorgan gibi serildiğinde ortalama olarak
bir kubbenin boyu 11 metre, eni ise 3 metre civarındadır.
Polyester veya naylon ipek karışımı, hava geçirmeyen
kaplamalı özel bir kumaştan yapılır ve canlı parlak renklerle
boyanır. Alt ve üst yüzeylerin dik parçalarla birleştirilmeleriyle
oluşturulmuştur. Bu birleştirmeyle ortaya birçok hava kanalları
(seller) çıkar. Kubbenin arka kenarları tamamen kapalı, ön
kenarındaki uçları ise açıktır. Açık olan ön kenarlara şeklini
koruması ve kalkışlarda içine kolay hava girişi sağlanabilmesi
için sert plastik tabakalar dikilir. Bu parlak ve sert plastik parçalar
iplerin tutturulduğu yerlerde de vardır. Geniş ve büyük sel girişleri
daha yavaş ve daha güvenli bir yamaçparaşütünü gösterir. Daha
dar ve küçük sel girişleri ise daha çok yüksek performansı amaçlayan
yamaçparaşütlerinde bulunur.
bir kubbenin boyu 11 metre, eni ise 3 metre civarındadır.
Polyester veya naylon ipek karışımı, hava geçirmeyen
kaplamalı özel bir kumaştan yapılır ve canlı parlak renklerle
boyanır. Alt ve üst yüzeylerin dik parçalarla birleştirilmeleriyle
oluşturulmuştur. Bu birleştirmeyle ortaya birçok hava kanalları
(seller) çıkar. Kubbenin arka kenarları tamamen kapalı, ön
kenarındaki uçları ise açıktır. Açık olan ön kenarlara şeklini
koruması ve kalkışlarda içine kolay hava girişi sağlanabilmesi
için sert plastik tabakalar dikilir. Bu parlak ve sert plastik parçalar
iplerin tutturulduğu yerlerde de vardır. Geniş ve büyük sel girişleri
daha yavaş ve daha güvenli bir yamaçparaşütünü gösterir. Daha
dar ve küçük sel girişleri ise daha çok yüksek performansı amaçlayan
yamaçparaşütlerinde bulunur.
Normal bir yamaçparaşüt kubbesinde performansına bağlı
olarak çok sayıda sel bulunur. Çoğunlukla orta bölümdeki
seller, kenardaki sellere oranla daha uzundur. Bu durum
kubbenin elips şeklini almasını sağlar. Bazı modern
yamaçparaşütlerin kanat uçlarında dik bölümler vardır.
Bunlara kulak da denir. Bu dik bölümler daha güvenli bir
kanat oluşturmak için eklenmektedir.
Bir yamaçparaşüt kubbesi rüzgarla şişebilen bir kanattır.
Bu nedenle bir serbest atlayış paraşütü olarak düşünülmemelidir.
Yamaçparaşütler yerden koşarak kalkış için ve uygun hava
akımlarında süzülmek amacıyla kullanılmaktadır.
Bu nedenle bir serbest atlayış paraşütü olarak düşünülmemelidir.
Yamaçparaşütler yerden koşarak kalkış için ve uygun hava
akımlarında süzülmek amacıyla kullanılmaktadır.
Askı ipleri: İpler çok dayanıklı malzemeden yapılmıştır. İnce yapıları
sürtünmeyi azaltmanın yanında hafif bir malzeme olarak ta avantaj
sağlar. Kevler ve Dacron olmak üzere iki ana ip tipi vardır. Kevler,
organik polyamid (karbon lifi) malzemedir ve çoğunlukla Dacron
(terylene) ya da benzeri bir malzemeyle çevrelenmiştir.
sürtünmeyi azaltmanın yanında hafif bir malzeme olarak ta avantaj
sağlar. Kevler ve Dacron olmak üzere iki ana ip tipi vardır. Kevler,
organik polyamid (karbon lifi) malzemedir ve çoğunlukla Dacron
(terylene) ya da benzeri bir malzemeyle çevrelenmiştir.
Sürtünmeyi azaltmak ve bütün yapıyı daha basit hale getirmek
için ipler hemen hemen ortada iki ya da daha fazla ip gruplarına,
kubbeden aşağıya doğru önce çatal sonra ise tek ip şeklinde
ayrılırlar. İpleri daha iyi tanımlamak için kubbedeki bağlantı
yerlerine göre değişik adlar verilir. Ön kenarlara bağlanan
iplere “A” ipleri denir. Arkaya doğru gidildikçe bunlar “B”, “C”, “D”
ipleri olarak adlandırılır. Modeller arasında farklılık olmakla
birlikte başlangıç düzeyindeki bir yamaçparaşütünde ortalam
a olarak 35’in üzerinde ana, 120’nin üzerinde çatallara ayrılmış
ip vardır. Orta düzey bir yamaçparaşütünde ise 25’in üzerinde
ana, 200’ün üzerinde çatallara ayrılmış ip bulunur. İplerin
kubbeden kolonlara kadar olan uzunlukları 8 metre kadardır
ve her bir ana ipin taşıma kuvveti 150 kg’ın üzerindedir.
Yamaçparaşütünü yönlendiren fren (kontrol) ipleri ise kubbenin
en arka kenarlarına iki ayrı grup halinde bağlanmıştır.
Taşıyıcı kolonlar: Kubbe iplerini harnese bağlarlar. Taşıyıcı
kolonlar, bir bakıma askı ipleri ile harnes arasında bir köprü
vazifesi görür. Genellikle 25 mm genişliğindedir ve ağırlığı ya d
a yükü ipler yoluyla taşırlar. Harnese, kolay açılıp kapanan
dikdörtgen kilitler (karabinalar) ile, iplere ise küçük metal
(rabıt) halkalarla bağlanırlar.
Harnes (Kuşam Tertibatı): Genel olarak tahtadan ya da sert
plastikten yapılan oturma yeri (oturak), sağlam dokunmuş
kumaştan yapılan sırt bölgesi ve pilotu harnese bağlayan
bacak ve göğüs kolonlarından oluşmuştur. Bazı harneslerde
bacak ve göğüs kolonlarından ayrı olarak güvenliği arttıran ve
pilotu kuşam tertibatı içerisinde sıkı tutan çapraz kolonlar da
vardır. Pilotun vücut yapısına göre ayarlanabilen harneslerin çoğunda ayrıca hava yastığı, sırt koruyucu, yedek paraşüt ve ağırlık koyma bölümü, cepler, vs. kısımlar da bulunur.
için ipler hemen hemen ortada iki ya da daha fazla ip gruplarına,
kubbeden aşağıya doğru önce çatal sonra ise tek ip şeklinde
ayrılırlar. İpleri daha iyi tanımlamak için kubbedeki bağlantı
yerlerine göre değişik adlar verilir. Ön kenarlara bağlanan
iplere “A” ipleri denir. Arkaya doğru gidildikçe bunlar “B”, “C”, “D”
ipleri olarak adlandırılır. Modeller arasında farklılık olmakla
birlikte başlangıç düzeyindeki bir yamaçparaşütünde ortalam
a olarak 35’in üzerinde ana, 120’nin üzerinde çatallara ayrılmış
ip vardır. Orta düzey bir yamaçparaşütünde ise 25’in üzerinde
ana, 200’ün üzerinde çatallara ayrılmış ip bulunur. İplerin
kubbeden kolonlara kadar olan uzunlukları 8 metre kadardır
ve her bir ana ipin taşıma kuvveti 150 kg’ın üzerindedir.
Yamaçparaşütünü yönlendiren fren (kontrol) ipleri ise kubbenin
en arka kenarlarına iki ayrı grup halinde bağlanmıştır.
Taşıyıcı kolonlar: Kubbe iplerini harnese bağlarlar. Taşıyıcı
kolonlar, bir bakıma askı ipleri ile harnes arasında bir köprü
vazifesi görür. Genellikle 25 mm genişliğindedir ve ağırlığı ya d
a yükü ipler yoluyla taşırlar. Harnese, kolay açılıp kapanan
dikdörtgen kilitler (karabinalar) ile, iplere ise küçük metal
(rabıt) halkalarla bağlanırlar.
Harnes (Kuşam Tertibatı): Genel olarak tahtadan ya da sert
plastikten yapılan oturma yeri (oturak), sağlam dokunmuş
kumaştan yapılan sırt bölgesi ve pilotu harnese bağlayan
bacak ve göğüs kolonlarından oluşmuştur. Bazı harneslerde
bacak ve göğüs kolonlarından ayrı olarak güvenliği arttıran ve
pilotu kuşam tertibatı içerisinde sıkı tutan çapraz kolonlar da
vardır. Pilotun vücut yapısına göre ayarlanabilen harneslerin çoğunda ayrıca hava yastığı, sırt koruyucu, yedek paraşüt ve ağırlık koyma bölümü, cepler, vs. kısımlar da bulunur.